Alergie pokarmowe u dorosłych – jak rozpoznać i leczyć?

Alergia pokarmowa dotyczy coraz większej liczby dorosłych. Objawy bywają nieswoiste i mylące, przez co diagnoza opóźnia się. W artykule wyjaśniamy, jak odróżnić alergię od nietolerancji oraz kiedy wykonać testy alergiczne.

Dowiesz się także, jak bezpiecznie rozpocząć dieta eliminacyjna i kiedy skonsultować się z lekarzem. Podajemy praktyczne kroki, które pomogą ograniczyć objawy i poprawić komfort życia.

Alergia pokarmowa to reakcja układu odpornościowego na białka zawarte w pożywieniu. Objawy mogą dotyczyć skóry, układu oddechowego lub przewodu pokarmowego. Wiarygodną wiedzę o zdrowiu znajdziesz także w naszym dziale Zdrowie.

Reakcja alergiczna może wystąpić nawet po śladowych ilościach alergenu. U części osób pojawia się natychmiast, u innych po kilku godzinach. Taka zmienność utrudnia samodzielne rozpoznanie i wymaga planowego podejścia.

Nietolerancja nie angażuje układu odpornościowego, a najczęściej wynika z niedoboru enzymów. Daje głównie dolegliwości jelitowe, jak wzdęcia, biegunki lub ból brzucha. Alergia może objawiać się pokrzywką, obrzękiem warg lub świszczącym oddechem.

Różnicowanie bywa trudne, dlatego warto wykonywać regularne badania profilaktyczne. Pomaga to szybciej trafić do specjalisty i uniknąć niepotrzebnych restrykcji żywieniowych.

Testy alergiczne dobiera lekarz na podstawie wywiadu i dziennika objawów. Najczęściej stosuje się testy skórne punktowe, oznaczenia swoistych przeciwciał IgE oraz, rzadziej, próby prowokacyjne. Próby wykonuje się wyłącznie pod kontrolą medyczną.

W testach krwi wykorzystuje się także komponentową diagnostykę molekularną. Pozwala ona odróżnić alergię pierwotną od reakcji krzyżowych. To ułatwia personalizację zaleceń i przewidywanie ryzyka cięższych reakcji.

Dieta eliminacyjna polega na czasowym wykluczeniu podejrzanego produktu, zwykle na 2–6 tygodni. Następnie wprowadza się kontrolowaną prowokację, aby potwierdzić udział alergenu. Taki plan najlepiej ustalać z dietetykiem lub alergologiem.

Dbaj o pełnowartościowe zamienniki i czytaj etykiety, zwłaszcza przy produktach przetworzonych. Pomysły na zbilansowane posiłki znajdziesz w artykule o diecie śródziemnomorskiej. Zmniejsza ona stan zapalny i wspiera mikrobiotę jelitową.

Podstawą leczenia jest unikanie potwierdzonego alergenu i edukacja w czytaniu etykiet. Doraźnie stosuje się leki przeciwhistaminowe, a w zaostrzeniach miejscowe glikokortykosteroidy. Osoby po anafilaksji powinny nosić adrenalinę w automatycznym wstrzykiwaczu.

W zmniejszaniu stanu zapalnego pomagają sen, aktywność i zbilansowana dieta. Zobacz, jak budować trwałe zdrowe nawyki. To ważny filar długofalowej profilaktyki i lepszego samopoczucia.

Natychmiastowej pomocy wymagają duszność, świszczący oddech, obrzęk języka lub omdlenie. To objawy możliwej anafilaksji, szczególnie po orzechach lub owocach morza. Wezwij pogotowie i użyj adrenaliny, jeśli była zalecona.

Konsultacji wymagają także nawracające bóle brzucha, wysypki i przewlekłe zmęczenie. Lekarz potwierdzi diagnozę, zleci testy alergiczne i ułoży bezpieczny plan. Unikniesz przypadkowych eliminacji i ryzyka niedoborów.